Մարալ Ավագյանի բլոգ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր, Հարավային դպրոց-պարտեզ, 5.1 դասարան  

264.    Ամենից բառի, ամենա-, -ագույն ածանցների օգնությամբ կազմի´ր տրված ածականների բոլոր հնարավոր ձևերը (գերադրական աստիճանը):

Ճոխ, կարճ, ուրախ, նվազ, սքանչելի, հիանալի, խոր, խորհրդավոր, մութ, նուրբ, սուրբ, չքնաղ, քաղցր, սիրուն:

Ճոխ — ամենից ճոխ, ամենաճոխ

Կարճ — ամենից կար

Ուրախ – ամենաուրախ, ամենից ուրախ

Նվազ – ամենանվազ, նվազագույն

Սքանչելի – ամենասքանչելի, ամենից սքանչելի

Հիանալի – ամենից հիանալի, ամենահիանալի

Խոր – ամենախոր, խորագույն, ամենից խոր

Խորհրդավոր – ամենից խորհրդավոր, ամենախորհրդավոր, խորհրդավորագույն

Մութ – ամենից մութ, ամենամութ, մթագույն

Նուրբ – ամենից նուրբ, ամենանուրբ, նրբագույն

Սուրբ – ամենից սուրբ, ամենասուրբ, սրբագույն

Չքնաղ – ամենից չքնաղ, ամենաչքնաղ, չքնաղագույն

Քաղցր – ամենաքաղցր, ամենից քաղցր, քաղցրագույն

Սիրուն – ամենից սիրուն, ամենասիրուն, սիրունագույն

265.    Ձեր դպրոցի մասին մանրամասն պատմի´ր (որտե՞ղ է, ի՞նչ դիրք ունի, ինչպիսի՞ բակ ունի, ինչպե՞ս է խնամվում և այլն):

Իմ դպրոցը մեծ է, գեղեցիկ: Ես շատ եմ սիրում իմ դպրոցը։ Դպրոցում ես սիրում եմ կինոֆոտո։

266.    Նույն նախադասության մեջ ընդգծված բառերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ հարցի է պատասխանում: Կետադրությանն ուշադրությո´ւն դարձրու և փորձ´իր բացատրել:

Մենք՝ Հայկը, Վահեն, Սոնան, Արևիկն ու ես, մի քիչ ուշացել էինք:

Ո՞վ

Եղել էր երկրի բոլոր քաղաքներում, ավաններում, գյուղերում:

Որտե՞ղ

Ո´չ տղան, ո´չ հայրը, ո´չ էլ նրանց ուղեկցողը տան տեղը չգիտեին:

Ո՞վ

Ո´չ ընկերոջը, ո´չ ծնողներին և ո´չ էլ եղբորը չէր պատմել:

Ու՞մ

Պայմանավորվեցինք, որ պիտի հեռանա գյուղից էլ, հովտից էլ, երկրից էլ:

Որտեղի՞ց

267.

Նսւխադասությունից   բառեր հանի´ր և ինֆորմացիան պակասեցրո´ւ: Արտագրի´ր այն բառակապակցությունները, որոնց մեջ մտնող բառերը մեկ-մեկ դուրս չեն գա:

Պոչը թակարդում թողած աղվեսը մյուս աղվեսներին հա­մոզում Էր ձեռք քաշել իրենց պոչերից:

աղվեսը աղվեսներին չեր թողնում ձեռքտան պոչերից:

Միջատները շատ զգայուն են։

Միջատները զգայուն են։

Մեքսիկական Չիապաս նահանգում մինչհ հիմա գիտությանն անհայտ ծառագորտի մի տեսակ Է գտնվել: Որովայնի մաշկի թափանցիկությունից ներքին օրգանները երևում են: Այդ պատճաոով գորտը «ապակե» անունն Է ստացել: Գորտը գիշերն զբաղվում Է մանր միջատներ որսալով:

Չիապաս նահանգում մինչև հիմա անհայտ ծառագորտի տեսակ Է գտնվել: Մաշկի թափանցիկությունից օրգանները երևում են: Այդ պատճառով գորտը «ապակե» անունն Է ստացել: Գորտը գիշերն զբաղվում Է միջատներ որսալով:

268. Սխալ կամ ոչ հարմար գործածված բառերը գտի´ր և ուղղի´ր:

Նրան աշխատանքից փրկեցին, որովհետև անպատասխա­նատու Էր ու ցրված:

Նրան աշխատանքից հանեցին, որովհետև անպատասխա­նատու Էր ու ցրված:

Մատիտներիդ մեջ կապույտի  բոլոր գույները կա՞ն:

Մատիտներիդ մեջ կապույտի  բոլոր երանգները կա՞ն:

Ծանոթիս այդպես Էլ չգտա թանձր բազմության մեջ:

Ծանոթիս այդպես Էլ չգտա ահռելի բազմության մեջ:

Ընկերները երկու օր աոաջ էին մաքառել  ու հաշտվելու փորձեր էին անում:

Ընկերները երկու օր աոաջ էին կռվել ու հաշտվելու փորձեր էին անում:

Բերրի խոստումներ տվեց ու գնաց:

269. Նախադասությունից  հանի´ր այն բառերն ու բառակապակցություններր, որոնք պատասխանում են փակագծում տրված հարցին:

Ծանոթ հսկիչին տեսնելով՝ կապիկն ինձ դարձրեց  իր սև մռութիկն ու թաթերն աղերսանքով մեկնեց: (ինչպիսի՞, ե՞րբ, ինչպե՞ս)

Հսկիչին տեսնելով՝ կապիկն ինձ դարձրեց իր մռութիկն ու թաթերն մեկնեց։

Մի քանի րոպե սևեոուն զննում էին թրթուրները,  կար­ծես հրաշք էին տեսել: (որքա՞ն ժամանակ, ինչպե՞ս)

Զննում էին թրթուրները, կար­ծես հրաշք էին տեսել:

Երկնքի կապույտի վրա  թղթե նկարի նման սահող այդ եր­կու գեղեցիկ թռչունները շատ անսպասելի, աղմուկով իջան մեր վերևի ճյուղին և երկար ու լուրջ զրույց սկսեցին: (ինչ­պիսի՞, ինչպե՞ս)

Երկնքի կապույտի վրա սահող այդ եր­կու թռչունները իջան մեր վերևի ճյուղին և զրույց սկսեցին: (ինչ­պիսի՞, ինչպե՞ս)

Վախից գլխակորույս ճչալով՝ բոլոր կապիկներր միանգամից խցկվեցին վանդակի ամենահեոավոր անկյունն ու այնտեղ էլ  խուճապահար հրմշտում էին իրար: (ինչպե՞ս)

Վախից՝ բոլոր կապիկներր միանգամից խցկվեցին վանդակի ամենահեոավոր անկյունն ու այնտեղ էլ հրմշտում էին իրար: (ինչպե՞ս)

Հանուն ինձ նա խաղեր էր հորինում, իսկ երեկոյան առանձնանում էր իր սենյակում՝ դրանք գրավոր նկարագրելու ու դետալները մշակելու: (ինչո՞ւ)

Նա խաղեր էր հորինում, իսկ երեկոյան առանձնանում էր իր սենյակում՝ դրանք գրավոր նկարագրելու ու դետալները մշակելու: (ինչո՞ւ)

Ակվարիումում  ապրելուց ձանձրանալով՝ դելֆիններն այնտեղից  փրկվելու  համար հացադուլ են հայտարարում (ի՞նչ պատճաոով, ինչի՞ համար)

Ձանձրանալով՝ դելֆիններն հացադուլ են հայտարարում։

Նա գիշեր-ցերեկ  աշխատում էր իր կենդանաբանական այգին կարգի բերել և վհատվում էր ամեն օր հայտնվող նորանոր արգելքներից ու մարդկանց անբարյացակամությունից: (ինչի՞ համար, ինչի՞ց կամ ի՞նչ պատճառով)

Նա գիշեր-ցերեկ  աշխատում էր իր կենդանաբանական այգին կարգի բերել և վհատվում էր։ (ինչի՞ համար, ինչի՞ց կամ ի՞նչ պատճառով)

Once upon a time there was a tavern

Where we used to raise a glass or two

Remember how we laughed away the hours
Dreamed of all the great things we would do?

[Chorus]
Those were the days, my friend
We thought they’d never end
We’d sing and dance forever and a day
We’d live the life we choose
We’d fight and never lose
Those were the days, oh yes, those were the days
La la la la…

[Verse 2]
Then the busy years went rushing by us

We lost our stօry notions on the way

If by chance I’d see you in the tavern
We’d smile at one another and we’d say

[Chorus]
Those were the days, my friend
We thought they’d never end
We’d sing and dance forever and a day
We’d live the life we choose
We’d fight and never lose
Those were the days, oh yes, those were the days
La la la la…

Օգտակար հանածոներ

Մենք անընդհատ բազում օգտակար նյութեր ենք վերցնում բնությունից: Մարդիկ հորատում են գետինը՝ նավթ, քարածուխ, պղինձ ու երկաթ, այլ հանածոներ գտնելու համար:

Օգտակար հանածոներն ու բնական պաշարների մի մասը չեն վերականգնվում կամ ավելի դանդաղ են վերականգնվում, քան սպառվում են: Ուրեմն պետք է դրանցից խնամքով օգտվել, քանի որ կարող ենք անդառնալի վնասներ հասցնել բնությանը:

Շինարարություն

Դեռ հնուց մարդիկ հմուտ շինարարներ են: Մարդու ձեռքով ստեղծված բազմահարկ շենքերը, կարմուրջները, ճանա­պարհները վերափոխում են շրջակա միջավայրի պատկերը: Շինարարական մեքենաներն ամենուրեք փորում են, հարթեցնում, ծանր բեռներ են տեղափոխում՝ մեր կենցաղը հարմարավետ դարձնելու համար:

Բացի փայտից, քարից, ավազից ու աղյուսից, այսօր օգտագործվում են ժամանակակից շինանյութեր՝ եր­կաթ ու բետոն, ապակի, պլաստ­մասսա, հախճապակե սալիկներ և այլն:

Արտադրություն

Աշխարհում ամեն օր հազարավոր իրեր են արտադրվում: Դրանց մի մասը պարզունակ է՝ ափսե, գնդակ կամ աթոռ: Բայց կան և բարդ սարքեր, օրինակ՝ մեքենաները, հեռուստացույցներն ու համակարգիչները: Արտադրության մեջ դեռ շատ է ձեռքի աշխատանքը, գործարաններում մարդիկ աշխատում են հաստոցների և մեքե­նաների օգնությամբ: Զարգացած արդյունաբերությունը երկրի հարստությունն է:

Գիրքն էլ է արտադրվում տարբեր մեքենաների օգնությամբ: Դրանցից մեկը թուղթն է կտրում, մյուսը տպագրում, մեկ ուրիշը ծալում է տպագրված էջերը, հաջորդը սոսնձում ու շապիկն է ամրացնում:

Հին ժամանակներում, երբ մեքենաներ չկային, ար­տադրության մեջ հիմնականում օգտագործվում էր ձեռքի աշխատանքը:

Առաջադրանք

Ինչ օգտակար հանածոներ գիտեք?

Ինչ է տնտեսությունը?

Ինչ է արտադրությունը?

Ինչ շինարարական նյութեր գիտեք?

Հղում 1

Հղում 2

Հղում 3

Հղում 4

Հղում 5

Հղում 6

Հղում 7

Հղում 8

Հղում 9

Հղում 10

Հղում 11

Հղում 12

Հղում 13

Հղում 14

Հղում 15

Что такое хорошо?

Когда мы помогаем взрослым.

что такое плохo

Когда мы не слушаем взрослых.

1․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և ավտոբուսի արագությունները գիտենալով, որ ավտոմեքենան 240կմ ճանապարհն անցել է 3 ժամում, իսկ ավտոբուսը՝ 4 ժամում։  5

60 կմ

2. Ավտոմեքենան առաջին 2 ժամում ընթացավ 80կմ/ժ արագությամբ, իսկ հաջորդ 2 ժամում՝ 20կմ/ժ-ով արագ։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ ավտոմեքենան այդ 4 ժամում։ 

160 կմ

200 կմ

3․ Զբոսաշրջիկը 3 ժ գնաց ավտոբուսով 80կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 2ժ գնաց ձիով 10կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 7կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ 

267 կմ

4․ Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1400կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը նա գնաց 8ժ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4ժ-ով ավելի։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ նա երկրորդ օրը։ 

70կմ

5․ A վայրից միաժամանակ միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2ժ հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 70կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 80կմ/ժ։ 

20կմ

Տնային առաջադրանքներ

1․ Հեծանվորդը առաջին 2 ժամում ընթացավ 18կմ/ժ արագությամբ, հետո արագությունը 3կմ/ժ-ով փոքրացրեց և գնաց ևս 2 ժամ։ Նա որքա՞ն ճանապարհ անցավ այդ 4 ժամում։

66մկ

2․ Զբոսաշրջիկը 4 ժ գնաց ավտոբուսով 70կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 5ժ գնաց ձիով 20կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 5կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։

380կմ

3. Գյուղից դեպի սար միաժամանակ մեկնեցին երկու հեծյալ։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը մեկնելուց 40ր հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 130մ/ր է, իսկ մյուսինը՝

600մ

4․ Գտի՛ր այն եռանիշ թվերը, որոնց թվանշանների գումարը 4 է։ 

103, 112, 121, 130, 202, 211

Крошка сын к отцу пришел, и спросила кроха:- Что такое хорошо и что такое плохо?- У меня секретов нет,-слушайте, детишки,- папы этого ответ
помещаю в книжке.- Если ветер крыши рвет,если град загрохал,-каждый знает -это вот для прогулок плохо.Дождь покапал и прошел Солнце в целом свете.Это -очень хорошо и большим и детям. Если сын чернее ночи,грязь лежит на рожице,-ясно,это плохо очень для ребячьей кожицы.Если мальчик любит мыло и зубной порошок,этот мальчик очень милый,
поступает хорошо.Если бьет дрянной драчун слабого мальчишку, я такого не хочу
даже вставить в книжку.Этот вот кричит:- Не трожь тех,кто меньше ростом!-Этот мальчик
так хорош,загляденье просто!Если ты порвал подряд
книжицу и мячик,октябрята говорят:плоховатый мальчик.Если мальчик любит труд,
тычет в книжку пальчик,про такого пишут тут:он хороший мальчик.От вороны карапуз убежал, заохав.Мальчик этот просто трус.Это очень плохо.Этот,хоть и сам с вершок,спорит с грозной птицей.Храбрый мальчик, хорошо,в жизни пригодится.Этот в грязь полез и рад.что грязна рубаха.
Про такого говорят:он плохой,неряха.Этот чистит валенки,моет сам галоши.Он хотя и маленький,
но вполне хороший.Помни это каждый сын.Знай любой ребенок: вырастет из сына cвин,если сын –
свиненок,Мальчик радостный пошел,и решила кроха:
“Буду делать хорошо,и не буду –плохо”.

1․ Ինքնաթիռը քանի՞ կիլոմետր կթռչի 3 ժամում, եթե նրա թռիչքի
արագությունը 800կմ/ժ է։

2400 կմ

2․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և գնացքի անցած ճանապարհը 4 ժամում՝
իմանալով, որ ավտոմեքենան ընթացել է 70կմ/ժ արագությամբ, իսկ
գնացքը՝ 15կմ/ժ-ով ավելի արագ։

340 կմ

3․ Հեծյալը 130մ/ր արագությամբ A վայրից շարժվեց դեպի 5կմ300մ
հեռավորության վրա գտնվող B վայրը։ Որքա՞ն ճանապարհ նա դեռ
կունենա անցնելու շարժվելուց 30ր հետո։

1400 մ

4․ A և B վայրերից իրար ընդառաջ միաժամանակ դուրս եկան երկու
ավտոմեքենա։ Առաջին ավտոմեքենան շարժվում էր 85կմ/ժ
արագությամբ, իսկ երկրորդը՝ 90կմ/ժ արագությամբ։ Շարժվելուց 2ժ
հետո նրանք հանդիպեցին։ Հաշվի՛ր A և B վայրերի միջև եղած
հեռավորությունը։

350 կմ

5. A վայրից հակադիր ուղղություններով միաժամանակ շարժվեցին
   երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը
   շարժվելուց 2ժ հետո, եթե մեքենաներից մեկի արագությունը 60կմ/ժ է,
   իսկ մյուսինը՝ 75կմ/ժ:

270 կմ

6․ Կովը մեկ օրում ուտում է 20կգ խոտ։ որքա՞ն խոտ է անհրաժեշտ՝ 5
կովի մեկ շաբաթ կերակրելու համար։

700 կգ

7․ Հաշվի՛ր, թե որքան ջուր է հոսում ծորակից 4 ժամում՝ գիտենալով,
որ 1 ժամում հոսում է 240լ։

960 լ

Տնային առաջադրանքներ

1․Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի կրիան 10 րոպեում, եթե նրա շարժման
արագությունը 12մ/ր է։

120 մ

2․ Որքա՞ն ճանապարհ անցած կլինի արբանյակը թռիչքից 15վ հետո,
եթե նրա թռիչքի արագությունը 8կմ/վ է։

120 կմ

3. Ավտոմեքենան 90կմ/ժ արագությամբ A քաղաքից մեկնեց 360կմ
   հեռավորության վրա գտնվող B քաղաքը։ A քաղաքից դուրս գալուց 3ժ
   հետո որքա՞ն կլինի նրա հեռավորությունը B քաղաքից։

90 կ

4․ A և B վայրերից իրար ընդառաջ միաժամանակ դուրս եկան երկու
ավտոմեքենա։ Առաջին ավտոմեքենան շարժվում էր 75կմ/ժ
արագությամբ, իսկ երկրորդը՝ 80կմ/ժ արագությամբ։ Շարժվելուց 3ժ
հետո նրանք հանդիպեցին։ Հաշվի՛ր A և B վայրերի միջև եղած
հեռավորությունը։

456

5. A վայրից հակադիր ուղղություններով միաժամանակ շարժվեցին
   երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը
   շարժվելուց 3ժ հետո, եթե մեքենաներից մեկի արագությունը 50կմ/ժ է,
   իսկ մյուսինը՝ 65կմ/ժ։

345 կմ

6․ Կովը մեկ օրում ուտում է 20կգ խոտ։ որքա՞ն խոտ է անհրաժեշտ՝ 1
կովի մեկ շաբաթ կերակրելու համար։

140 կգ

7․ Ծորակից 1ժամում հոսում է 240լ ջուր։ Քանի՞ ժամում կլցվի 2880լ
տարողությամբ ջրավազանն այդ ծորակով։

12 ժամ

Կրկնում ենք

1․Որքանո՞վ կմեծանա 14 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք
4 թվանշանը։

400

2․Որքանո՞վ կմեծանա 432 թիվը, եթե նրա գրության ձախից
կցագրենք 3 թվանշանը։

3000

3․Կատարի՛ր գումարում և արդյունքը ստուգի՛ր հանումով։
3218+2145

3218